Την Κυριακή θεωρείται αβέβαιη η συμμετοχή των Σάρατζ και Χάφταρ.
Εντείνονται οι διπλωματικές διεργασίες και το έντονο πολιτικό παρασκήνιο ενόψει της διεθνούς διάσκεψης κορυφής για τη Λιβύη, που έχει συγκαλέσει για την ερχόμενη Κυριακή, 19 Γενάρη, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο. Γερμανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι εξέφρασαν χαμηλές προσδοκίες για το τυχόν αποτέλεσμα της συνόδου, τονίζοντας πως είναι «η αρχή» και όχι το τέλος μίας διαδικασίας με απώτερο στόχο μία «βιώσιμη εκεχειρία». Δεν παρέλειψαν μάλιστα να προετοιμάσουν το ενδεχόμενο να μην παραστούν τελικώς καν οι δύο συγκρουομένες πλευρές στη Λιβύη (ο δοτός πρωθυπουργός Φαγιέζ Σάρατζ και στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ), μια σύγκρουση ενταγμένη στο πλαίσιο του σφοδρού ανταγωνισμού ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για το ξαναμοίρασμα πηγών και οδών Ενέργειας, αγορών και γεωστρατηγικών σφαιρών.
Σε ένα νέο ρεσιτάλ υποκρισίας, αξιωματούχοι ιμπεριαλιστικών χωρών που πρωτοστάτησαν στην αποσταθεροποίηση και διάλυση της Λιβύης καμώθηκαν πως ενδιαφέρονται για μία… «βιώσιμη εκεχειρία», ασκώντας παράλληλα κριτική σε συμμάχους και ανταγωνιστές τους για το ρόλο που παίζουν στην περιοχή.
Χαρακτηριστική ήταν η τελευταία δήλωση εκπρόσωπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών (βλέπε σχετικό θέμα στη διπλανή σελίδα), που κάλεσε τις… άλλες χώρες που «παριστάνουν ότι υποστηρίζουν τη σταθερότητα της Λιβύης (…) να αποσύρουν αμέσως τις δυνάμεις τους, συμπεριλαμβανομένων των Ρώσων μισθοφόρων και των υποστηριζόμενων από την Τουρκία Σύρων, που έχουν επιδεινώσει σημαντικά τις ανθρωπιστικές συνθήκες». Λες και δεν έγινε αμερικανοΝΑΤΟική ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη το 2011, που διέλυσε τη χώρα, όπως και στη Συρία, και στη συνέχεια και η επέμβαση της Ρωσίας.
Σε ανάλογο μήκος κύματος και η γαλλική κυβέρνηση, που συμμετέχει ενεργά στην αποσταθεροποίηση της Λιβύης, ώστε να επωφεληθούν τα δικά της μονοπώλια, μέσω του υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, επέκρινε ως «ατελέσφορες» τις έως τώρα προσπάθειες της Ρωσίας για αποκλιμάκωση των συγκρούσεων στη Λιβύη. Κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους να στηρίξουν την «κατάπαυση του πυρός μέχρι τις κρίσιμες συνομιλίες» την Κυριακή στο Βερολίνο, προσθέτοντας: «Μόνο μια πολιτική διαδικασία μπορεί να μας βοηθήσει για να βγούμε από το αδιέξοδο». Επέρριψε, επίσης, ευθύνες κυρίως στην Τουρκία με αφορμή τα μνημόνια που υπέγραψε ο Φ. Σάρατζ με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν στις 27 Νοέμβρη, τονίζοντας πως πρόκειται για «σαφή παραβίαση» του διεθνούς εμπάργκο όπλων.
Κριτική απέναντι στις κινήσεις της Τουρκίας στη Λιβύη εξέφρασαν και άλλες πλευρές. Το κοινοβούλιο των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου, που έχει έδρα στο Κάιρο, καταδίκασε χτες την Τουρκία για την αποστολή στρατευμάτων στο λιβυκό έδαφος, εκτιμώντας πως πρόκειται για «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου».
Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ αναφέρθηκε στη σύνοδο της Κυριακής, λέγοντας ότι η καγκελάριος Μέρκελ απέστειλε προσκλήσεις σε ΟΗΕ, ΕΕ, Αραβικό Σύνδεσμο, Αφρικανική Ένωση, τις πέντε χώρες – μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, την Αίγυπτο, την Τουρκία, την Αλγερία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη ΛΔ Κονγκό. Πρόσθεσε πως η διαδικασία τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και του απεσταλμένου του διεθνούς Οργανισμού στη Λιβύη, Γκασάν Σαλαμέ. Ανακοινώθηκε επίσης πως μία μέρα πριν από τη σύνοδο, η Γερμανίδα καγκελάριος θα συναντήσει την (επίσης Γερμανίδα) πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο Βερολίνο, ώστε να την ενημερώσει για τους στόχους της συνόδου.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν στη σύνοδο του Βερολίνου, εκφράζοντας την επιθυμία του για τη συμμετοχή και του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν. Επανέλαβε επίσης τις κατηγορίες σε βάρος του Λίβυου στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, λέγοντας πως «δεν θέλει την ειρήνη αλλά στρατιωτική λύση». Το ίδιο 24ωρο, πάντως, η βρετανική εφημερίδα «Guardian» μετέδωσε πως οι Τούρκοι έστειλαν στην Τρίπολη της Λιβύης με αερομεταφορά τουλάχιστον 650 Σύρους μισθοφόρους του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Πολέμου» και πως αναμένεται η αερομεταφορά περίπου 1.300 άλλων…
Στο μεταξύ, ο Τούρκος Πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι στη Λιβύη «υπάρχουν απόγονοι Τούρκων, ενάντια στους οποίους ο Χάφταρ θέλει να κάνει εθνοκάθαρση. Αυτοί είναι απόγονοι από τον Μπαρμπαρόσα, των Οθωμανών και 1 εκατομμύριο απόγονοι Τούρκοι – Κιορόγλου και άλλοι απόγονοι Τούρκων στη Λιβύη». Προσπαθώντας να δικαιολογήσει την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη, κατέληξε έτσι ότι «είναι καθήκον μας να υποστηρίξουμε τα εγγόνια των προγόνων μας, όπως κάνουμε σε όλη τη Βόρεια Αφρική».
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ : «Καβγάς» για το ποιος μπορεί να υπηρετήσει καλύτερα την επικίνδυνη εμπλοκή
- Την ίδια ώρα που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ βαφτίζει «θαλάσσιες διεκδικήσεις»… της Ελλάδας τα κυριαρχικά της δικαιώματα στα ανατολικά της Κρήτης.
Την ίδια ώρα που οι εξελίξεις – και στη Λιβύη – επιβεβαιώνουν το τι έχει να περιμένει ο λαός από την εμπλοκή που όλο και βαθαίνει στους σχεδιασμούς ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ στην περιοχή, κυβέρνηση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ συνέχισαν και χτες τον καβγά για την απουσία της Ελλάδας από την επερχόμενη Διάσκεψη στο Βερολίνο για τη Λιβύη και τον διαγκωνισμό για το ποιος μπορεί να διασφαλίσει τα συμφέροντα του εγχώριου κεφαλαίου στη μοιρασιά της λείας στην περιοχή.
Παρουσιάζοντας την ακόμα βαθύτερη εμπλοκή στα ιμπεριαλιστικά σχέδια ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ στην περιοχή ως προϋπόθεση για τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων, ο ΣΥΡΙΖΑ καταλόγισε χτες «βαριά ευθύνη» στην κυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη «αποτελεί ένα ακόμη πισωγύρισμα για την εξωτερική πολιτική της χώρας μας», προσθέτοντας πως «μάλλον δεν είναι η Τουρκία απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα, αλλά η Ελλάδα απούσα από μια κρίσιμη διαδικασία που πλέον αφορά τα ίδια τα κυριαρχικά της δικαιώματα». «Το να επιχαίρει ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή η Ελλάδα δεν προσεκλήθη σε μια διάσκεψη, οι ρίζες της οποίας χρονολογούνται από εποχής του, μας ξεπερνά», απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στ. Πέτσας, ο οποίος προχτές δήλωνε ότι η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για να συμμετάσχει.
Στη Γερμανία, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ εξέφρασε την «κατανόησή» της για το «θεμιτό ενδιαφέρον και την ανησυχία» της Ελλάδας σχετικά με το μέλλον της Λιβύης, λέγοντας ωστόσο ότι η Διάσκεψη του Βερολίνου δεν θα ασχοληθεί με «θέματα θαλασσίων συνόρων, πιθανώς δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στη Μεσόγειο». Επιπλέον, απέφυγε να αναφερθεί στα κριτήρια με τα οποία διαμορφώθηκε ο κύκλος των συμμετεχόντων στη Διάσκεψη, ενώ τόνισε ότι σε κάθε βήμα υπήρξε στενός συντονισμός με τα Ηνωμένα Εθνη.
Σε ένα τέτοιο κλίμα, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, βρέθηκε χτες στο Μαρόκο, όπου συζήτησε με κυβερνητικούς παράγοντες «ζητήματα περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στη Λιβύη». Μετά τη συνάντησή του με τον Μαροκινό ομόλογό του, Nasser Bourita, επιβεβαίωσε ότι οι συζητήσεις εστίασαν και στη Λιβύη, δηλώνοντας στήριξη στις προσπάθειες του ειδικού αντιπροσώπου του γγ του ΟΗΕ, G. Salame, για την επίτευξη «πολιτικής λύσης».
Ο Δένδιας εξέφρασε επίσης την ελπίδα του η Διάσκεψη του Βερολίνου να «επιτύχει απτή πρόοδο προκειμένου να τερματιστεί αυτή η μακροχρόνια σύγκρουση» και εξέφρασε την «έκπληξη» της κυβέρνησης για το γεγονός ότι το Μαρόκο δεν προσκλήθηκε στη συνάντηση στο Βερολίνο την Κυριακή, λέγοντας ότι ήταν ο «βασικός παράγοντας» της Συμφωνίας Skhirat, που αφορούσε υποτίθεται μια προσπάθεια σταθεροποίησης στη Λιβύη.
Σε κάθε περίπτωση, ο Ν. Δένδιας τόνισε: «Στη Λιβύη, παρατηρούμε μια απότομη αύξηση της αστάθειας και μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση προκλήσεων από την Τουρκία, οι οποίες άφησαν ήδη το παράνομο αποτύπωμά τους, παρόμοια με ό,τι συνέβη στο Ιράκ, στη Συρία και στην Κύπρο. Νομίζω ότι αυτό αποτελεί σοβαρή πηγή ανησυχίας για όλες τις χώρες της περιοχής».
Πρόσθεσε ότι οι συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Σάρατζ «είναι εξολοκλήρου εκτός του πεδίου εφαρμογής του διεθνούς δικαίου. Είναι άκυρες και δεν παράγουν κανένα νομικό αποτέλεσμα. (…) Αποτελούν μια απόπειρα να σφετεριστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών στη Μεσόγειο, υπονομεύοντας σοβαρά τη σταθερότητα στη Λιβύη και στην ευρύτερη περιοχή και να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των γειτονικών χωρών».
«Επιπλέον», τόνισε, «η απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατεύματα στο έδαφος της Λιβύης αποτελεί παραβίαση της κυριαρχίας ενός μέλους του ΟΗΕ και των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
- Αμερικανικές «παροτρύνσεις» για να ληφθούν υπόψη «τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων κρατών»
Την ίδια ώρα, η αμερικανική κυβέρνηση, συνεχίζοντας «να αποφεύγει τον όρο παράνομο» – όπως έλεγε τις προάλλες ο Πάιατ – για το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, κάλεσε εκ νέου χτες Αθήνα και Άγκυρα να τα «βρουν» με «διάλογο», δείχνοντας ευθέως προς την κατεύθυνση των δρομολογημένων «διευθετήσεων» σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημείωσε ότι «οι αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων κρατών δεν βοηθούν (και) είναι προκλητικές» και πρόσθεσε πως «επιπλέον, σε αντίθεση με όσα προτείνει η Τουρκία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως αποκρυσταλλώνεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά έχουν γενικά δικαίωμα στην ΑΟΖ και στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή».
Είπε ακόμα ότι η ανακοίνωση της υπογραφής του μνημονίου κατανόησης Άγκυρας – Τρίπολης «προκάλεσε εντάσεις στην περιοχή, είναι αντιπαραγωγική και προκλητική». Ανάφερε ότι το κείμενο δεν λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων κρατών, καθώς περιλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές οι οποίες ανήκουν ή διεκδικούνται από την Ελλάδα.
Ενώ αφήνοντας ορθάνοιχτα τα… πορτοπαράθυρα για «διευθετήσεις» σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, πρόσθεσε πως «σημειώνουμε ότι η Ελλάδα έχει επίσης αλληλεπικαλυπτόμενες θαλάσσιες διεκδικήσεις στην περιοχή που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας – Λιβύης για την οριοθέτηση. Ως πάγια πολιτική, ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά, με βάση το διεθνές δίκαιο».
Συμπλήρωσε ότι οι ΗΠΑ καλούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να αποφύγουν κάθε ενέργεια στην οποία ελλοχεύει κίνδυνος να κλιμακωθούν περαιτέρω οι εντάσεις, σε μια χρονικά ευαίσθητη συγκυρία για την Ανατολική Μεσόγειο. Εξήγησε ότι οι εξελίξεις «καταδεικνύουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες, περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη προς λύση μέσω διαπραγμάτευσης».
Σημειωτέον, ερωτηθείς αν το μνημόνιο κατανόησης εκθέτει την Τουρκία στον κίνδυνο αμερικανικών κυρώσεων, όπως προβλέπεται σε προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα του 2016 για τη Λιβύη, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέφυγε επιμελώς να επιβεβαιώσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μόνο είπε ότι «οι ΗΠΑ δεν κάνουν προαναγγελίες, ούτε προδικάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν περί κυρώσεων».
Θυμίζουμε εδώ και όσα έλεγε πριν μερικές μέρες σε Έλληνες δημοσιογράφους στην Αθήνα ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζ. Πάιατ, ότι οι ΗΠΑ δεν χαρακτηρίζουν παράνομο το μνημόνιο και ότι «τα νησιά, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων νησιών όπως η Κρήτη, έχουν ακριβώς τα ίδια θαλάσσια δικαιώματα με οποιαδήποτε ηπειρωτική ζώνη. Θέματα όπως αυτό της θαλάσσιας οριοθέτησης πρέπει να επιλυθούν όχι με μονομερή δράση, αλλά με διάλογο μεταξύ των επηρεαζόμενων κρατών βάσει του Διεθνούς Δικαίου και κατά τρόπο που να χαρακτηρίζεται από συμβιβασμούς (“accommodation”) και όχι από μονομερείς ενέργειες».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο αξίζει να καταγραφεί και η δήλωση του βουλευτή της ΝΔ, Αγγ. Συρίγου, στο ρ/σ «Θέμα», ότι «θα είναι εξαιρετικά δύσκολα να απαλλαγούμε από το μνημόνιο», σημειώνοντας ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο, «θα έπρεπε να υπάρχει μια κυβέρνηση στη Λιβύη εντελώς αντίθετη από τον Σάρατζ» και εκτιμώντας ότι – με βάση και τις προθέσεις της Ρωσίας – στην κυβέρνηση της Λιβύης που θα διαμορφωθεί το επόμενο διάστημα, θα συμμετέχει και ένα τμήμα της σημερινής κυβέρνησης, από τους υποστηρικτές του Σάρατζ.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η μοιρασιά της λείας δεν ωφελεί τους λαούς, ούτε την ειρήνη
Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση σχετικά με τη διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο και τη συζήτηση για τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτήν:
«Η διεθνής διάσκεψη για τη Λιβύη, στο Βερολίνο, που μοναδικό στόχο έχει να καθοριστεί απ’ τους ιμπεριαλιστές το μέλλον αυτής της χώρας με βάση τα δικά τους συμφέροντα κι αφού πρώτα την κατέστρεψαν και τη διαμέλισαν, δεν είναι μια διαδικασία επωφελής για τον λιβυκό λαό και τους άλλους λαούς της περιοχής.
Είναι ενδεικτικό ότι στη διάσκεψη αυτή συμμετέχουν ΝΑΤΟικές κι άλλες δυνάμεις που ευθύνονται για την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, τους βομβαρδισμούς και τη διάλυση της χώρας και που σήμερα ανταγωνίζονται και διαπραγματεύονται για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών. Οι δυνάμεις αυτές τάσσονται είτε με την “κυβέρνηση της Τρίπολης” είτε με τον στρατηγό Χάφταρ, είτε παζαρεύουν και με τους δύο ταυτόχρονα.
Η ιμπεριαλιστική “ειρήνη”, που συζητούν, δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί προς όφελος των λαών.
Οσον αφορά τη συζήτηση και την αντιπαράθεση για τη συμμετοχή της Ελλάδας ή μη στη διάσκεψη, αποκαλύπτεται:
Πρώτον, ο υπερφίαλος και αβάσιμος ισχυρισμός της κυβέρνησης της ΝΔ, αλλά και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ, περί δήθεν “διεθνούς απομόνωσης της Τουρκίας”, τη στιγμή που η Τουρκία διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στις εξελίξεις, στο πλαίσιο των σχεδιασμών των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ, οι οποίοι τουλάχιστον ανέχθηκαν την υπογραφή των απαράδεκτων συμφωνιών της με την κυβέρνηση Σάρατζ για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών.
Δεύτερον, αποκαλύπτεται η βαθιά συμφωνία όλων των άλλων κομμάτων, που διεκδικούν τη συμμετοχή της Ελλάδας σ’ αυτή τη διεθνή διάσκεψη, με τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, αφού άλλωστε αυτό είναι αποκλειστικά και το αντικείμενο της διάσκεψης.
Αυτή η περαιτέρω εμπλοκή της Ελλάδας, που είναι κοινός τόπος όλων των άλλων πολιτικών δυνάμεων, υπηρετεί μόνο τη συμμετοχή τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου στη μοιρασιά της λείας και δεν προσφέρει κανένα όφελος για την ειρήνη και την ασφάλεια των λαών, αλλά και για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας».
- Από τον “Ριζοσπάστη” της Πέμπτης 16/1/2020