Με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού Σωματείων και Συνδικάτων πραγματοποιήθηκε, το απόγευμα της Τετάρτης 25 Απρίλη, η ημερίδα με θέμα «Τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας υπόθεση πάλης για το εργατικό κίνημα, κόντρα στην πολιτική του κεφαλαίου», που διοργάνωσε το Εργατικό Κέντρο Πειραιά, με αφορμή τα τελευταία εγκλήματα σε χώρους δουλειάς όπως το Μέταλλο, ο Επισιτισμός, οι ΟΤΑ, οι εργασίες με αμίαντο και με στόχο να ανοίξει το ζήτημα και να γίνει υπόθεση πάλης του εργατικού κινήματος.
Την εισήγηση έκανε ο Νίκος Ξουράφης, πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιά (Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη την ομιλία). Επίσης, μίλησαν η Εύη Γεωργιάδου, Μηχανικός Ασφάλειας, μέλος της Αντιπροσωπείας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), και ο Χρήστος Παπάζογλου, Γιατρός Εργασίας, μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ).
Η Ε. Γεωργιάδου, τόνισε ότι η απουσία μέτρων ασφάλειας στους χώρους δουλειάς οδηγεί σε εργατικά ατυχήματα, συχνά θανατηφόρα. Από το 1999 έως σήμερα πάνω από 2.000 εργαζόμενοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο χώρο εργασίας. Ανέφερε ότι «πίσω από τις μεγάλες ελλείψεις βρίσκεται ο στόχος του κεφαλαίου να αυξήσει το ποσοστό κέρδους του (π.χ. ελλιπής έλεγχος για ύπαρξη εύφλεκτων αερίων κατά τη διάρκεια θερμών εργασιών, απουσία ασφαλιστικών διατάξεων στα μηχανήματα ή πίεση για “ακύρωσή” τους για να ανέβει ο ρυθμός παραγωγής, απουσία προληπτικής συντήρησης, μειώσεις προσωπικού και εντατικοποίηση που αυξάνουν την επικινδυνότητα, υποτυπώδης εκπαίδευση των εργαζομένων κ.ά.). Ο κρατικός έλεγχος είναι ελλιπής, ενώ και όταν γίνονται έλεγχοι μετά από σοβαρά ή θανατηφόρα ατυχήματα συχνά υπάρχει προσπάθεια μετατόπισης της εργοδοτικής ευθύνης (π.χ. στον εργαζόμενο ή τον Τεχνικό Ασφάλειας)».
Ο Χρ. Παπάζογλου επισήμανε ότι η απουσία μέτρων πρόληψης οδηγεί σε πρόωρη φθορά της υγείας και στην εκδήλωση επαγγελματικών ασθενειών (καρκίνος, μυοσκελετικές παθήσεις, βαρηκοΐα κ.ά.). Τόνισε πως εκτιμάται ότι στη χώρα μας πεθαίνουν κάθε χρόνο από επαγγελματικές ασθένειες πάνω από 400 εργαζόμενοι, ωστόσο αυτά τα περιστατικά καταγράφονται ως «κοινή νόσος». Tώρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ετοιμάζεται να βάλει και νέους φραγμούς για την αναγνώριση των επαγγελτικών ασθενειών. Επιπλέον, με την ψήφιση του πρόσφατου νόμου 4512/2018 μπαίνει στο στόχαστρο το ανθυγιεινό επίδομα των δημοσίων υπαλλήλων και στην πράξη η διαδικασία και η μεθοδολογία σε εφαρμογή αυτού του νόμου θα αξιοποιηθεί, για να συνεχιστεί η επίθεση συνολικά στο θεσμό των ΒΑΕ». Αναφέρθηκε, επίσης, στην απουσία δημόσιων υποδομών εκτίμησης και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου και στις ελλείψεις για ουσιαστική αποκατάσταση της υγείας του εργαζόμενου μετά από εργατικό ατύχημα και επαγγελματική ασθένεια στο πλαίσιο της εμπορευματοποίησης και υποβάθμισης του τομέα της Υγείας – Πρόνοιας στη χώρα μας.
Η εισήγηση του Ν. Ξουράφη
«Πήραμε τη σημερινή πρωτοβουλία για να συζητήσουμε για τα μέτρα Υγιεινής και Ασφάλειας στο χώρο εργασίας, με αφορμή και τα τελευταία εγκλήματα στους χώρους δουλειάς όπως στο Μέταλλο, στον Επισιτισμό, στους ΟΤΑ, στη Σαλαμίνα, εργασίες με αμίαντο κ.ά.
Σκοπός μας δεν είναι να εξαντλήσουμε το θέμα με μια ημερίδα. Η προσπάθειά μας είναι το ζήτημα να ανοίξει στους χώρους δουλειάς και κυρίως να γίνει υπόθεση πάλης για το εργατικό κίνημα, κόντρα στην πολιτική του κεφαλαίου.
Είναι σίγουρο ότι σε 3 μέρες, στις 28 Απρίλη, Παγκόσμια Μέρα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, η κυβέρνηση όπως κάθε χρόνο θα εξαγγείλει μέτρα που τάχα θα λάβει για την προστασία των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο.
Το σίγουρο είναι όμως ότι οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να θυσιάζονται στο βωμό της κερδοφορίας του κεφαλαίου, όσο συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο σημερινό δρόμο ανάπτυξης.
Η προστασία της υγείας των εργαζομένων από τους επαγγελματικούς κινδύνους αντιμετωπίζεται με διαφορετικά κριτήρια από το κεφάλαιο και την εργατική τάξη λόγω βεβαίως και των αντίθετων κοινωνικών και ταξικών συμφερόντων.
Η καπιταλιστική αντίληψη βλέπει το πρόβλημα της υγείας από την πλευρά της διατήρησης της ικανότητας του εργάτη να παράγει υπεραξία και έτσι περιορίζει την έννοια της υγείας σε στενά προς το συμφέρον της όρια. Για το κεφάλαιο τα μέτρα Υγείας και Ασφάλειας είναι κόστος, η Υγεία θεωρείται ουσιαστικά ένα απλό μέσο για την εξυπηρέτηση των παραγωγικών διαδικασιών και αναγκών και όχι ένα κοινωνικό αγαθό που δεν υπακούει στους νόμους της αγοράς και του κέρδους.
Ο στόχος του κεφαλαίου να αυξήσει το ποσοστό κέρδους είναι αιτία για τα ανεπαρκή μέτρα προστασίας της Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων καθώς και η μείωση προσωπικού με την εντατικοποίηση της εργασίας που αυξάνουν την επικινδυνότητα.
Τα στοιχεία καταγραφής, αν και λειψά στη χώρα μας, λένε ότι τα τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο κάθε 3 μέρες ένας εργαζόμενος πεθαίνει από εργατικό έγκλημα και χιλιάδες κάθε χρόνο σακατεύονται.
Οι επαγγελματικές ασθένειες θερίζουν (διάφορα είδη καρκίνου, μυοσκελετικές παθήσεις, προβλήματα στο δέρμα, παθήσεις πνευμόνων, εργασιακό στρες κ.λπ.), αλλά δεν καταγράφονται ως τέτοιες. Η ατεκμηρίωτη κατάργηση του θεσμού των ΒΑΕ σε ορισμένους κλάδους επιδείνωσε ακόμα περισσότερο τους κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων, με την κυβέρνηση να θωρακίζει την καπιταλιστική κερδοφορία με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου ψευδεπίγραφων ελέγχων της εργοδοτικής ευθύνης για την ΥΑΕ, την υποβάθμιση του προσανατολισμού της αναγκαίας επιστημονικής έρευνας, τη διατήρηση σκόπιμων ελλείψεων στο νομοθετικό πλαίσιο, την απουσία δημόσιων υποδομών εκτίμησης και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Το κεφάλαιο, που είναι ένοχος για την επαγγελματική νοσηρότητα, παραμένει στο απυρόβλητο και δεν έχει ασφαλιστική επιβάρυνση. Στην πραγματικότητα, ο ίδιος ο εργαζόμενος είναι αυτός που πληρώνει για τον επαγγελματικό κίνδυνο, μέσω των ασφαλιστικών εισφορών, της φορολογίας, της πληρωμής μη καλυπτόμενων από το σύστημα Υγείας ιατρικών πράξεων κλπ.
Αυτή η πολιτική αποτελεί κρίκο της αντιλαϊκής πολιτικής κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ – επιχειρηματικών ομίλων, που θυσιάζει εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Σε αυτή την κατεύθυνση και η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ όπως και οι προηγούμενες στο πλαίσιο των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον προκειμένου να ξεπεράσει το κεφάλαιο την κρίση του, να εξασφαλιστούν όροι και προϋποθέσεις για κερδοφορία, αδιαφορώντας παντελώς για τις ανάγκες, τα όνειρα των εργαζομένων και της νέας γενιάς.
Η κατάσταση της υγείας των εργαζομένων δεν αποτελεί ατομικό πρόβλημα και ευθύνη αλλά σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο παραγωγής και κοινωνικής οργάνωσης.
Το κεφάλαιο και η κυβέρνηση, με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας, επιδεινώνουν όλους τους όρους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης αυξάνοντας την εκμετάλλευση και την καταστροφή μέρους των παραγωγικών δυνάμεων.
Η επαγγελματική ασθένεια, το εργατικό έγκλημα, η πρώιμη φθορά της υγείας των εργαζομένων είναι αποτέλεσμα αυτής της εκμετάλλευσης, αλλά και της βίαιης προσαρμογής των ανθρώπινων ικανοτήτων και δυνατοτήτων στις ανάγκες της παραγωγής σε όλους ανεξαιρέτως τους εργασιακούς χώρους.
Η κατάσταση αυτή πρέπει να σημάνει συναγερμό στους εργαζόμενους. Να ισχυροποιηθεί το μέτωπο πάλης για την προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας των εργαζομένων.
Με αφορμή, αν θέλετε, και τη σημερινή συζήτηση, να ανοίξουμε το θέμα στους χώρους δουλειάς, στα ΔΣ των σωματείων.
Αγωνιστικά να διεκδικήσουμε:
– Λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, με ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης.
– Αποφασιστική ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και της υλικοτεχνικής υποδομής του ΣΕΠΕ. Συνδυασμένη, με σαφή διακριτά καθήκοντα, δράση των Επιθεωρήσεων Ασφάλειας και Υγείας με τις Επιθεωρήσεις Εργασιακών Σχέσεων για την αντιμετώπιση όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία και ασφάλεια (π.χ. εξοντωτικά ωράρια, μαύρη εργασία, εργασία ανηλίκων κ.λπ.).
– Ουσιαστική καταγραφή εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Θεσμοθέτηση μεθοδολογιών και προδιαγραφών, επιστημονική έρευνα με κριτήριο την εγγενή ασφάλεια και την προσαρμογή του εργασιακού και ευρύτερου περιβάλλοντος στις ανάγκες των εργαζομένων και του λαού.
– Συστηματική παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων ανάλογα με τον επαγγελματικό κίνδυνο, με δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και ιδιαίτερη φροντίδα στις εγκύους και γενικότερα στις εργαζόμενες γυναίκες.
– Να ισχύσει ξανά η απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας των γυναικών στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία, ενώ για άλλα επαγγέλματα (π.χ. Υγείας, Τουρισμού, Επισιτισμού) να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
– Υπεράσπιση και διεύρυνση του θεσμού των ΒΑΕ και σε άλλους κλάδους και ειδικότητες (σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) που δουλεύουν σε ομοιογενείς συνθήκες, άμεση επανένταξη στο θεσμό των κλάδων που εξαιρέθηκαν το 2011. μείωση του χρόνου εργασίας για τα ΒΑΕ 6ωρο – 5ήμερο και αύξηση των ημερών αδείας. Καθιέρωση επιδόματος Βαριάς Ανθυγιεινής Εργασίας. Μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 50 για τις γυναίκες και 55 για τους άντρες που εργάζονται στα ΒΑΕ. Καταβολή του ασφάλιστρου των ΒΑΕ από τους εργοδότες και το κράτος, απαλλαγή των εργαζομένων από τις εισφορές.
– Δημιουργία κρατικού Σώματος Τεχνικών Ασφαλείας και Γιατρών Εργασίας και υπηρεσιών ΥΑΕ ενταγμένων στο αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας, κατάργηση των ΕΞΥΠΠ και κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας στο χώρο της ΥΑΕ.
– Πλήρη κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο με ευθύνη του κράτους και αποκλειστική επιβάρυνση του κεφαλαίου. Πλήρη και απολύτως δωρεάν κάλυψη της νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της ιατρικής αποκατάστασης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας. Πλήρεις αποδοχές για τους εργαζόμενους για όλο το διάστημα απουσίας από την εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας (όπως εάν δούλευαν), επανεκπαίδευση, επανένταξη στην εργασία. Πλήρη σύνταξη για αυτούς που δεν μπορούν να εργαστούν.
– Αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου και των εργοδοτικών εισφορών, επιπλέον αύξηση αυτών και επιβολή προστίμων όταν αυξάνεται η επικινδυνότητα (π.χ. επιχειρήσεις με θανατηφόρα ατυχήματα, υψηλή επαγγελματική νοσηρότητα κλπ.). Μείωση της φορολογίας των εργαζομένων, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στον κλάδο σύνταξης, στην κατεύθυνση της κατάργησής τους και άμεση κατάργηση των εισφορών στον κλάδο Υγείας».