Με άλλο ένα ευχολόγιο ενάντια – υποτίθεται – στην προκλητικότητα της τουρκικής αστικής τάξης στο Αιγαίο και ευρύτερα στην Ανατ. Μεσόγειο, την οποία φυσικά τροφοδοτούν τα ευρωατλαντικά σχέδια στην περιοχή, ολοκληρώθηκε την Παρασκευή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΣ) στις Βρυξέλλες, δίνοντας αφορμή ξανά στις αστικές πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα για πανηγύρια και έναν νέο γύρο προσπαθειών εφησυχασμού του λαού, ότι τάχα τα κυριαρχικά του δικαιώματα μπορεί να διασφαλιστούν από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Σε αντίθεση με το «κλίμα ευφορίας» που προσπάθησαν να καλλιεργήσουν οι αστικές δυνάμεις, στις 4 σελίδες του Κειμένου Συμπερασμάτων του ΕΣ, οι «εταίροι» αφιερώνουν μόλις μια παράγραφο στο θέμα, παραπέμποντας στις προηγούμενες αποφάσεις – ευχολόγιο που αφορούσαν την Κύπρο (κι ενώ ακόμα… αναμένεται η συγκεκριμενοποίηση των «κυρώσεων») και λέγοντας ότι το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη», όπως και ότι το ΕΣ «επαναβεβαιώνει απερίφραστα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο έναντι των συγκεκριμένων ενεργειών της Τουρκίας».
Ενώ ενδεικτικά της «στήριξης» που παρείχε η ΕΕ στην Ελλάδα ήταν τα όσα είπε ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπ. Μπορίσοφ το πρωί της Παρασκευής: «Είπα στους Έλληνες συνεργάτες μου να βρουν τα εργαλεία να βοηθήσουν τους εαυτούς τους μόνοι τους, γιατί μπορεί να τους στηρίζουμε με όλους τους τρόπους, όμως τώρα η Τουρκία παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην περιοχή», δήλωσε μεταξύ άλλων, ενώ περιγράφοντας το «κλίμα» που επικράτησε στη Σύνοδο της ΕΕ απέναντι στην Άγκυρα, εξήγησε: «Όλοι οι ηγέτες μίλησαν πολύ, πολύ πιο ήπια για την Τουρκία χτες βράδυ… Όλοι παρατηρούν ότι η συμφωνία (για τους πρόσφυγες) θα έπρεπε να συνεχιστεί, όλοι παρατηρούν ότι η Τουρκία έχει μια πολύ σημαντική γεωστρατηγική θέση». Και συνέχισε: «Ουδείς μιλάει πλέον για κυρώσεις στις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία, αλλά το αντίθετο, επειδή όταν επιβάλλονται κυρώσεις, η Τουρκία δεν σταματά, αλλά στρέφεται στη Ρωσία για να εξοπλιστεί…».
Σε αμερικανοΝΑΤΟικό «σκοπό»…
Παρά ταύτα, με το πέρας του ΕΣ, ο Κυρ. Μητσοτάκης, σε δηλώσεις του, ισχυρίστηκε ότι ζήτησε και έλαβε «την πλήρη στήριξη όλων των ηγετών» και ότι απευθύνει «μήνυμα αυτοπεποίθησης και σιγουριάς» σε όλους τους Έλληνες, διαβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση έχει σχέδιο και «πολύ ισχυρούς συμμάχους», που δήθεν θα στέκονται πάντα στο πλευρό της Ελλάδας όταν θα υπερασπίζεται τα κυριαρχικά δικαιώματά της.
Στον ίδιο καμβά και αντιστρέφοντας πλήρως την πραγματικότητα που βγάζει μάτι, υποστήριξε ότι η Άγκυρα «είναι απελπιστικά απομονωμένη διπλωματικά και αυτό πιθανά να της προκαλεί κάποιον εκνευρισμό», ισχυριζόμενος επίσης ότι υπάρχει ξεκάθαρη καταδίκη των τουρκικών ενεργειών από τις ΗΠΑ, όπως και καταδίκη από ΕΕ, Ρωσία, Ισραήλ και Αίγυπτο.
Ειδικά για τις ΗΠΑ, μια μόλις μέρα απ’ όταν ο Αμερικανός πρέσβης παρέπεμπε εκ νέου στο τραπέζι της «συνδιαχείρισης», λέγοντας ότι οι ΗΠΑ «θέλουμε όλα τα θέματα, μαζί και η Ενέργεια, να είναι οδηγός για ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας» και ενόψει του ταξιδιού του στην Ουάσιγκτον, αρχές Γενάρη, και της συνάντησής του με Τραμπ, ο Κυρ. Μητσοτάκης επέμεινε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουνε, με τις επίσημες δηλώσεις τους, τις ελληνικές θέσεις, προσθέτοντας ότι θεωρεί αυτονόητο πως η στήριξη αυτή θα επαναληφθεί και στη διάρκεια του ταξιδιού του εκεί τον Γενάρη.
Προλειαίνοντας δε το έδαφος, είπε ότι οι διμερείς σχέσεις είναι σε εξαιρετικό επίπεδο και ότι σκοπός του είναι να «χτίσουν» πάνω σε αυτήν τη «στρατηγική σχέση» για παραπέρα εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας, της προμήθειας εξοπλισμών από τις ΗΠΑ, αλλά και της προσέλκυσης στην Ελλάδα αμερικανικών επενδύσεων.
Ταυτόχρονα, έστειλε ξανά σήμα στον Ερντογάν, λέγοντας ότι ο δίαυλος επικοινωνίας είναι και πρέπει να είναι ανοικτός. Ότι η κυβέρνηση στηρίζει τα – αμερικανικής κοπής – ΜΟΕ και την έναρξη ενός νέου γύρου διερευνητικών επαφών, για να διαπιστωθεί, όπως είπε ο πρωθυπουργός, αν υπάρχει κάποιος κοινός τόπος για τα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να ξανασυναντήσει σύντομα τον Ερντογάν, αφού πρώτα αποκλιμακωθεί η τωρινή ένταση.
…το κλίμα «ομοψυχίας»
Όλα τα παραπάνω στη βάση και της «ομοφωνίας» των αστικών πολιτικών δυνάμεων που εκφράστηκε ξανά εντός της εβδομάδας. Χαρακτηριστικά όσα έλεγε την Τετάρτη στη Βουλή ο Αλ. Τσίπρας, λέγοντας πως «στηρίζουμε την πολιτική των ανοιχτών διαύλων (…) την επανεκκίνηση του διαλόγου για ΜΟΕ που συμφωνήσατε», την πολιτική των «διευθετήσεων» με την τουρκική αστική τάξη υπό αμερικανοΝΑΤΟική ομπρέλα. Ταυτόχρονα, παρουσιάζοντας την ΕΕ ως εγγυητή των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, εγκάλεσε την κυβέρνηση ότι δεν αξιοποίησε το υποτιθέμενο πλαίσιο κυρώσεων που αποφάσισε η ΕΕ τον Ιούνη, ζήτησε απ’ την ΕΕ «κυρώσεις και πρωτοβουλίες» και για το λαό επιστράτευσε το άθλιο και κάλπικο δίλημμα πως «είτε θα υπάρξει η πολιτική των ευρωπαϊκών κυρώσεων τώρα, είτε η πολιτική των ελληνικών φρεγατών ύστερα»!
Κάνοντας μάλιστα αμερικανοΝΑΤΟική «ρελάνς», ζήτησε να «τρέξει» ακόμα πιο γρήγορα ο ευρωατλαντικός σχεδιασμός, όπως π.χ. ο αγωγός «EastMed», εντός του οποίου δρομολογούνται και τα σχέδια «συνδιαχείρισης». Άλλωστε, σε γλώσσα ταυτόσημη με αυτή του Μητσοτάκη, θεώρησε αναγκαίο να σταλεί στην Άγκυρα «μήνυμα ότι όχι μόνο δεν εγκαταλείπουμε το τραπέζι του διαλόγου, αλλά αντιθέτως επιτακτικά ζητάμε να ξαναρχίσουν οι διερευνητικές συνομιλίες, όπως σταθερά προτείνουμε από το 2016».
Σε αντίστοιχο τόνο, αλλά ακόμα πιο ανοιχτά, η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, Φώφη Γεννηματά, καλούσε την κυβέρνηση «να καταστήσουμε σαφές προς την Τουρκία ότι η μόνη οδός που υπάρχει για την επίλυση της διαφοράς είναι η Χάγη, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου».
Το κλίμα «σύμπνοιας» ανάμεσα στα αστικά κόμματα εκφράστηκε και στο λεγόμενο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, την Τρίτη, με τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια να εκφράζει κατόπιν τη «μεγάλη χαρά» του για την «εθνική σύμπνοια και ομόνοια» που διαπίστωσε.
Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ: «Σφύριξε κλέφτικα» η ΕΕ
Σε δήλωσή του σε δημοσιογράφους, από την Κρήτη όπου και περιοδεύει, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας σημείωσε σε σχέση με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής:
«Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία, μέρα με τη μέρα, κατοχυρώνει απαράδεκτες διεκδικήσεις σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο Αιγαίο, στην Ανατ. Μεσόγειο. Άρα, λοιπόν, αυτό είναι το ουσιαστικό συμπέρασμα που πρέπει να βγει και γι’ αυτά η ΕΕ, η Σύνοδος της ΕΕ, σήμερα, δεν έδωσε απάντηση. Αντίθετα, μάλλον “σφύριξε κλέφτικα”».
ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑΣ – ΛΙΒΥΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΑΟΖ:
Ντόμινο εξελίξεων και καλλιέργεια εδάφους για συνολικότερες διευθετήσεις
Η προσπάθεια διεύρυνσης των τετελεσμένων από τις αμφισβητήσεις της Τουρκίας επιταχύνει τις διεργασίες στα Ελληνοτουρκικά, μέσα στο ευρωατλαντικό πλαίσιο.
Περιπλέκεται το κουβάρι των ανταγωνισμών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, μετά το ντόμινο των εξελίξεων που προκάλεσε η συμφωνία της Τουρκίας με την κυβέρνηση Σάρατζ στη Λιβύη να ορίσουν αυθαίρετα τα όρια των μεταξύ τους ΑΟΖ.
Τα δεδομένα που προκύπτουν κι απ’ αυτήν την εξέλιξη επιβεβαιώνουν ότι ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ καμία εγγύηση δεν προσφέρουν για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και ότι η εμπλοκή της Ελλάδας στους αμερικανοΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς μόνο κινδύνους δημιουργεί για το λαό, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς των κομμάτων του «ευρωατλαντικού μπλοκ» ότι το να είναι η Ελλάδα το «καλό παιδί» των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ τη φέρνει σε πλεονεκτική θέση στον ανταγωνισμό της με τη «σύμμαχο» Τουρκία.
Έτσι, η Τουρκία παρέδωσε στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες που προκύπτουν από τη συμφωνία με τη Λιβύη, προκειμένου να κατοχυρώσει και να επεκτείνει τα τετελεσμένα της πολιτικής των αμφισβητήσεων στην ευρύτερη περιοχή, κάνοντας ένα βήμα πιο πέρα στην επιθετικότητα σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο ΟΗΕ κράτησε στάση Πόντιου Πιλάτου, με τον εκπρόσωπό του να λέει ότι «η Γραμματεία του ΟΗΕ δεν παίρνει θέση ούτε σχολιάζει θέματα που αφορούν τις δικαιοδοσίες χωρών στις θαλάσσιες ζώνες τους», αλλά και να ζητά «να υπάρξει διάλογος των μερών».
Επιπλέον, η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, ειδική αντιπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ερωτηθείσα αν ο ΟΗΕ θα εμπλακεί στη διευθέτηση της αντιπαράθεσης Κύπρου – Τουρκίας για τους υδρογονάνθρακες ξεκαθάρισε ότι «το αφήνουμε για την ώρα στα δικαστήρια. Δεν εναπόκειται στον γενικό γραμματέα ή στις αποστολές του για να εμπλακούν», σημειώνοντας ταυτόχρονα πως «ο καλύτερος τρόπος για να επιλυθούν τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους υδρογονάνθρακες είναι η επίτευξη μιας ουσιαστικής λύσης στην Κύπρο».
Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία μιλά για καθορισμό των περιοχών της θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους (ΑΟΖ) και απειλεί ότι είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την εφαρμογή της συμφωνίας με κάθε τρόπο, ουσιαστικά καταπατώντας ή αγνοώντας θαλάσσιες περιοχές που ανήκουν σε άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος.
Ο Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν χαρακτήρισε «διεθνές σκάνδαλο» την απέλαση του Λίβυου πρέσβη από την Αθήνα, τονίζοντας πως «αν η Λιβύη θελήσει η Τουρκία να στείλει στρατεύματα, θα αποφασίσουμε μόνοι μας και δεν θα ζητήσουμε την άδεια κανενός». Την ίδια στιγμή, βέβαια, έσπευσε να τονίσει ότι «μπορούμε να κάνουμε το κάθε βήμα μαζί με τις παράκτιες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση του “όλοι κερδίζουν”».
Ο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «εμείς δεν θέλουμε να πολεμήσουμε με κανέναν, αλλά αν χρειαστεί να προστατεύσω τα πλοία μου, θα πάρω όλα τα απαραίτητα μέτρα, όποια και να είναι» και αναφερόμενος σε γεωτρύπανα που η Άγκυρα σχεδιάζει να στείλει άμεσα στην περιοχή, φρόντισε να συστήσει και ότι «αν η Ελλάδα επιθυμεί να κάνει κάτι (σ.σ. με τη Λιβύη), στην πραγματικότητα πρέπει να έρθει σε επικοινωνία με την Τρίπολη (σ.σ. με την κυβέρνηση του Σάρατζ)». Παράλληλα όμως εμφάνισε κι αυτός την Αγκυρα έτοιμη να υπογράψει «παρόμοια συμφωνία και με την Ελλάδα».
Εντείνεται η εσωτερική σύγκρουση στη Λιβύη
Στην ίδια τη Λιβύη, πάντως, ο στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ, που αντιτίθεται στη συμφωνία Σάρατζ – Ερντογάν, ταυτόχρονα εντείνει την προσπάθεια που κλιμάκωσε φέτος τον Απρίλη, να επικρατήσει σε όλη τη χώρα και όχι μόνο στα ανατολικά. Την Πέμπτη, με τηλεοπτικό διάγγελμά του στο τηλεοπτικό δίκτυο «Αl Arabiya», κάλεσε τις δυνάμεις του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού» να «προωθηθούν προς το κέντρο της Τρίπολης, στην τελική μάχη για την πρωτεύουσα».
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, την Πέμπτη βρέθηκε στην Αθήνα ο Αγκίλα Σάλεχ Ισα, πρόεδρος της εκλεγμένης λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων (που εδρεύει στο Τομπρούκ), μετά από πρόσκληση του προέδρου του ελληνικού Κοινοβουλίου Κ. Τασούλα. Επιβεβαίωσε την αντίθεσή του στα μνημόνια Σάρατζ – Ερντογάν, επαναλαμβάνοντας ότι είναι «απορριπτέα και άκυρα» «διότι αυτοί που τα υπέγραψαν δεν έχουν καμία νόμιμη ιδιότητα, αφού η ίδια η συγκεκριμένη κυβέρνηση έχει απορριφθεί, δεν έχει πάρει ψήφο εμπιστοσύνης δύο φορές και δεν έχει ορκιστεί νόμιμα». Προειδοποίησε δε πως η πλευρά του θα αντισταθεί «σε όποιον προσπαθεί να παρέμβει στα εσωτερικά της Λιβύης».
Κάνοντας «νεύμα» προς την ελληνική αστική τάξη, ο Σάλεχ Ισα κάλεσε τις ελληνικές εταιρείες να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση της Λιβύης, τονίζοντας πως το εκλεγμένο Κοινοβούλιο και ο «Λιβυκός Εθνικός Στρατός» του Χάφταρ ελέγχουν το 90% της χώρας. Εξέφρασε δε την επιθυμία για επανέναρξη της αεροπορικής και θαλάσσιας σύνδεσης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας, ενώ έσπειρε κι αυτός – όπως και η ελληνική κυβέρνηση – καθησυχαστικά μηνύματα ότι «η στάση μας είναι ενιαία και ισχυρή εναντίον αυτής της συνωμοσίας, που επιβουλεύεται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα και του ελληνικού λαού και του λιβυκού λαού».
Ο Έλληνας ομόλογός του επανέλαβε ότι τα μνημόνια Σάρατζ – Ερντογάν είναι «ανεφάρμοστα, άκυρα και κενά» και ότι «απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή». Πρόσφερε μάλιστα στον Λίβυο ομόλογό του βοήθεια «προς την κατεύθυνση της ειρήνευσης και της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου στη Λιβύη».
Το ίδιο 24ωρο, ο εκπρόσωπος του Χάφταρ, στρατηγός Αχμέντ αλ Μισμάρι, μιλώντας στον ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό «ΣΚΑΪ» υποστήριξε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν στηρίζει το καθεστώς Σάρατζ «και με τη φυσική παρουσία Τούρκων στρατιωτών», οι οποίοι, όπως υποστήριξε, «συμμετέχουν ενεργά» στις μάχες και εκπαιδεύουν και Λίβυους στρατιώτες.
Πριν από την επίσκεψη του Λίβυου αξιωματούχου στην Αθήνα, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον διοικητή του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού», Μαχμούντ αλ Ουϊρφάλι, με πρόσχημα «μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και αφορμή την κατάρριψη αμερικανικού τηλεκατευθυνόμενου αεροσκάφους (drone) από ρωσικό σύστημα αεράμυνας που διαθέτουν μισθοφόροι του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού».
Επιπλέον, επιτροπή εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ δημοσιοποίησε έκθεση 376 σελίδων περιγράφοντας ουσιαστικά τη συστηματική παραβίαση του διεθνούς εμπάργκο όπλων στη Λιβύη από δεκάδες χώρες, ξεχωρίζοντας τις περιπτώσεις της Τουρκίας, της Ιορδανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μεταξύ άλλων διότι το έκαναν απροκάλυπτα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο ρόλο μισθοφορικών εταιρειών από το Τσαντ και το Σουδάν (αποφεύγοντας ανάλογες επισημάνσεις για το ρόλο της ρωσικής μισθοφορικής εταιρείας «Wagner»), για τις οποίες διαπίστωσε πως συμμετέχουν ενεργά και στα δύο στρατόπεδα, εντείνοντας με τη συμμετοχή τους «τις συγκρούσεις και την αποσταθεροποίηση».
Παζάρι με ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ
Το μνημόνιο Ερντογάν – Σάρατζ αναζωπύρωσε διεργασίες και ανταγωνισμούς στην ευρύτερη περιοχή, για το διαμοιρασμό των πλούσιων σε υδρογονάνθρακες «οικοπέδων» της ΝΑ Μεσογείου.
Καθόλου τυχαία, ο Ερντογάν δήλωσε ότι το θέμα της Λιβύης – δηλαδή των ισορροπιών στο εσωτερικό της και του ρόλου της στο εξωτερικό – θα αποτελέσει θέμα συζήτησης και σε συνομιλία με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Την ίδια στιγμή, σε πλήρη εξέλιξη είναι και το παζάρι με τις ΗΠΑ όπου εναλλάσσονται οι συμβιβασμοί με τις απειλές, όπως δείχνει και η νέα απόφαση των ΗΠΑ για την επιβολή κυρώσεων προς την Τουρκία λόγω της αγοράς των ρωσικών «S-400».
Σχολιάζοντας αυτήν την απόφαση, ο Τούρκος ΥΠΕΞ M. Τσαβούσογλου είπε: «Οι ΗΠΑ πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να κατορθώσουν τίποτα με την επιβολή. Αν εκείνες προσεγγίσουν θετικά τα πράγματα, θα το κάνουμε κι εμείς». Διαφορετικά, συνέχισε, στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων «μπορεί να εμφανιστεί το θέμα της χρήσης της βάσης του Ιντσιρλίκ, αλλά και αυτής του Κιουρετσίκ (σ.σ. στη νοτιοανατολική Τουρκία). Όλα μπορεί να εμφανιστούν…». Πρόσθεσε δε ότι η Άγκυρα δεν θα επιτρέψει έρευνες σε περιοχές που θεωρεί ότι ανήκουν στη δική της δικαιοδοσία, βλ. στην κυπριακή ΑΟΖ, όπου έχουν συμβόλαια και αμερικανικοί κολοσσοί, όπως η «ExxonMobil».
Από τη μεριά του, ο υπουργός Άμυνας Χουλούσι Ακάρ υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει πια επιλογή να εγκαταλείψουμε» τους «S-400», διευκρινίζοντας ωστόσο πως μαζί με τις ΗΠΑ «πρέπει να εστιάσουμε στην εξεύρεση λύσης, με δεδομένη την αγορά αυτού του συστήματος».
Στο μεταξύ, ενδεικτική ήταν και η ομόφωνη απόφαση της αμερικανικής Γερουσίας με την οποία αναγνώρισε τα γεγονότα του 1915 ως Γενοκτονία Αρμενίων, Ελλήνων, Ασσυρίων, Χαλδαίων και άλλων Χριστιανών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το τουρκικό ΥΠΕΞ επέκρινε την απόφαση ως παράδειγμα «πολιτικοποίησης της Ιστορίας» και «καταστροφική προσπάθεια διακοπής της ανάπτυξης των τουρκοαμερικανικών σχέσεων», τόνισε δε ότι «οι προσπάθειες της Τουρκίας να προστατεύσει τα ζωτικά της συμφέροντα στην περιοχή θα συνεχιστούν με αποφασιστικότητα, χωρίς να επηρεάζονται από τέτοιες άδικες και απρεπείς αποφάσεις».
Αντίστοιχο είναι το παζάρι της Τουρκίας με τους Ευρωπαίους. Μπορεί οι διατυπώσεις στα κείμενα της Συνόδου (12-13/12) της ΕΕ για τις επιλογές της Τουρκίας να ήταν έναν τόνο πιο πάνω, αποτυπώνοντας τις μεταξύ τους αντιθέσεις, ωστόσο οι Ευρωπαίοι διευρύνουν σταθερά τις διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα σε όλα τα κρίσιμα μέτωπα. Ειδικά η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία μελετούν το συντονισμό με την Τουρκία σε ζητήματα όπως οι εξελίξεις στη Συρία, το Ιράν, το Προσφυγικό κ.ά.
Αυτό έδειξε και η συνάντηση των τεσσάρων ηγετών στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, παρά τις «βαριές κουβέντες» μεταξύ Ερντογάν και Μακρόν. Μετά από αυτήν, μάλιστα, κυκλοφόρησε ότι θα σταθεροποιηθούν τέτοιες τετραμερείς συναντήσεις, σε επίπεδο υπουργών, αλλά και ηγετών, ως μία ακόμα ένδειξη ισχυρών συμφερόντων που «παίζονται» και επιβάλλουν την προσπάθεια «συνεννόησης».
Χαρακτηριστική είναι και η τουρκική αρθρογραφία, που παρά την έντονη κριτική για «μονομέρεια» των Βρυξελλών στη Μεσόγειο, στο Κυπριακό κ.α., διαπιστώνει ότι «η Τουρκία αυξάνει την επιρροή της εξίσου τόσο στον ευρασιατικό άξονα όσο και στο ΝΑΤΟ» και ότι αυτό οι Ευρωπαίοι δεν το παρακάμπτουν, ειδικά η Γερμανία.
Σημειωτέον, μεσοβδόμαδα βρέθηκε στις Βρυξέλλες ο Σεβντέτ Γιλμάζ, αρμόδιος για τις διεθνείς σχέσεις αντιπρόεδρος του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος του ΑΚΡ, και συζήτησε με διάφορους ευρωβουλευτές την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωτουρκικής συνεργασίας σε τομείς κοινού συμφέροντος, όπως η Ενέργεια και η «ασφάλεια».
Ασκήσεις και επενδύσεις
Οι εξελίξεις «τρέχουν» σε όλα τα επίπεδα, ενώ εντείνεται διαρκώς και η στρατιωτικοποίηση της περιοχής. Την Πέμπτη έγινε κοινή άσκηση της Κύπρου με Γαλλία και Ιταλία, με τον Κύπριο υπουργό Άμυνας Σάββα Αγγελίδη να μιλά για τα συμφέροντα των δύο χωρών τα οποία εξυπηρετεί «η παρουσία των πολεμικών σκαφών» τους, αλλά και για «δικαιώματα» που αποκτούν άλλοι (;) στην κυπριακή ΑΟΖ. «Στέλνουμε και το μήνυμα για την ελεύθερη άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου, των εταιρειών και όποιων έχουν το δικαίωμα να ασκούν τέτοια δικαιώματα στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας», ανέφερε.
Τη δική της σημασία έχει, τέλος, η είδηση για επενδύσεις που σκέφτονται κινεζικές εταιρείες – η ενεργειακή «China Petroleum Pipeline Engineering» και η ναυπηγοεπισκευαστική «Hudong – Zhonghua Shipbuilding» – στο Βασιλικό της Κύπρου, όπου εξετάζεται η δημιουργία πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU). Ως σταυροδρόμι τριών ηπείρων, η Νοτιοανατολική Μεσόγειος έχει αντικειμενικά κρίσιμη θέση στους «Δρόμους του Μεταξιού»…
Α. Μ. – Δ. Ο.
- Από τον “Ριζοσπάστη” του Σαββατο-Κύριακου 14-15/12/2019